Velayetin Değiştirilmesi

2. HD., E. 2016/13471 K. 2017/1490 T. 14.2.2017
T.C. Yargıtay Başkanlığı - 2. Hukuk Dairesi 
Esas No.: 2016/13471 
Karar No.: 2017/1490 
Karar tarihi: 14.02.2017 
istinabe 
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 14.02.2017 günü tebligata rağmen taraflar adına kimse gelmedi. İşin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı baba, evlilik dışında doğması sebebiyle velayeti davalı annede bulunan (TMK m. 337/1) ortak çocuk 22.12.2007 doğumlu ....'ın velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini talep etmiş, mahkemece "Çocuğun anneden alınmasının psikolojisini bozacağı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olmasıdır. Çocuğun bu konulardaki üstün yararını belirlerken; çocuk yetişkin biri olmuş olsaydı, kendisini ilgilendiren bir olayda, kendi yararı için ne gibi bir karar verilebilecekti ise, çocuk için karar verme makamındaki kişinin de aynı yönde vermesi gereken karar; yani çocuğun farazi düşüncesi esas alınacaktır.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 12. maddesi ile Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6. maddeleri, iç hukuk tarafından yeterli idrake sahip olduğu kabul edilen çocuklara, kendilerini ilgilendiren davalarda görüşlerini ifade etmeye olanak tanınmasını ve görüşlerine gereken önemin verilmesi gerektiğini öngörmektedir. Çocukların üstün yararı gerektirdiği takdirde görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür. Velayet hususu çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir.
Davacı baba, davalı annenin sosyal ilişkilerinin çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimi bakımından tehlike arz ettiğini iddia etmiş, mahkemece 26.11.2015 tarihinde velayet konusunda görüşlerine başvurulan ortak çocuk, annenin daha önce arkadaşları ile birlikte evde sigara içip alkol aldıklarını, ancak artık bu şekilde davranışlar göstermediğini beyan etmiştir. Velayete ilişkin hususlar kamu düzenini ilgilendirir ve re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu sebeple, yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir. Davacı babanın iddiaları ve küçüğün beyan içeriği gereğince, ortak çocuğun velayet konusunda görüşlerine başvurulduğu tarih dikkate alındığında, 26.11.2015 günlü beyanı sonrası yaşadığı veya yaşamak istediği ortamı değerlendirmesine imkan verecek, dolayısıyla velayeti konusunda görüşünün alınmasını gerektirecek ölçüde uzun süre
geçtiği de gözetilerek, bizzat ya da istinabe yoluyla; eğitim, kültür ve yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek, velayet hakındaki tercihinin hakim tarafından yeniden kendisinden sorulması (Yargıtay HGK 16.03.2012 tarih, 2011/2-884 Esas, 2012/197 Karar ) ve gerektiğinde yeniden psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı niteliğindeki uzman veya uzmanlardan (4787 sayılı Kanun m. 5) ortak çocuğun anne ve baba yanındaki barınma ve yaşama koşullarını da değerlendirir içerikte sosyal inceleme raporu alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, ebeveylerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun yüksek menfaatine uygun olacağı tespit edilip, sonucuna göre karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 14.02.2017 (Salı)
.