Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu ve Cezaları – TCK 188

1. Genel Olarak Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu

Bu başlıkta 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinde düzenlenmiş olan Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti özet olarak incelenecektir.

2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Madde Metni

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti

Madde 188:

(1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.

(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.

(4) (Değişik: 27/3/2015-6638/11 md.) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması,

b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(5) (Değişik: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

(6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/22 md.) Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.

(7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu ve Cezaları - TCK 188 6
3.Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Özellikleri

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun özelliklerini bakıp sıralarsak;

A. Soruşturma Usulü

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu niteliği itibarıyla ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren bir suç olduğu için soruşturulması bizzat Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılır. Kısacası soruşturmayı Cumhuriyet Savcısı bizzat yürütecektir.

B. Kovuşturma Usulü

Türk Ceza Kanunu madde 188 kapsamında düzenlen üç suç tipinin kovuşturması için şikayete gerek yoktur. Bu maddede düzenlenen üç suç tipi de re’sen kovuşturulur.

C. Gözaltı Hükümleri

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu kanun koyucu tarafından toplumsal düzenin korunmasını için üzerinde durulan ve sıkı düzenleme getirilen suçlardandır. Dolayısıyla bu suçu fail veya iştirakçi sıfatıyla işlediği şüphesi bulunan kişiler hakkında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun madde 91/4-b.7 hükmü gereğince gözaltına alınabilir.

D. Tutuklama Tedbiri

Tutuklama hükümlerinin uygulanabilmesi için, şüphelinin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti suçunu işlediğine dair kuvvetli şüphenin varlığı ve Ceza Muhakemesi Kanunu 100. maddesindeki koşullardan birisinin olması gerekir. CMK madde 100/3-a-8 bendi gereğince bu suç tipi bir tutuklama nedeni olarak sayılmıştır. Dolayısıyla kuvvetli şüphenin varlığı olması halinde tutuklama gerçekleşebilir.

E. Uzlaşma Kurumu

CMK madde 253 gereğince uzlaştırmaya tabi suçlar sayılmıştır. Ancak “Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti” bu suçlar arasında sayılmadığından uzlaştırmaya tabi değildir.

F. Korunan Hukuki Değer

TCK madde 188’de düzenlenen Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti suçu topluma karşı suçların üçüncü bölümü olan kamunun sağlığına karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir. Dolayısıyla bu suç tipiyle korunan hukuki değer kamu sağlığıdır.

G. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Unsurları

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun, maddi ve manevi iki çeşit unsuru bulunmaktadır. Bunlar;

1. Maddi Unsur

1.1. Fail

Bu suçun faili kadın, erkek herkes olabilir. Dolayısıyla özgü suç niteliğinde değildir. Ancak TCK madde 188/8’e göre suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Kısacası fail, sadece TCK 188/8’e göre ağırlaştırıcı neden bakımından önem arz etmektedir.

Ayrıca bu maddede düzenlenen suç tiplerinden birinin tüzel kişi tarafından işlenmesi halinde TCK madde 189’a göre tüzel kişilere özgü güvenlik tedbiri uygulanır.

1.2. Mağdur

TCK’nın topluma karşı suçlar kısmında 188. maddede düzenlenen bu suç tiplerinde mağdur toplumdur. Açıkça söylemek gerekir ise bu suç tipleri sonucu toplumu oluşturan her bir birey bu suçun mağdurudur.

1.3. Suçun Konusu

TCK 188’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti başlığında toplanan tüm suç tipleri için hukuki konuyu ikiye ayırmak gerekir. TCK madde 188/1 ve 188/3’te düzenlenen suçların hukuki konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddeler, TCK madde 188/7’de düzenlenen suç tipinde ise uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan maddedir.

Ayrıca madde 188’in gerekçesinde bakıldığında nelerin uyuşturucu ve uyarıcı madde sayılacağı konusunda şöyle der: “Burada uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin nelerden ibaret bulunduğu tanımlanmadığı gibi, bunların teker teker gösterilmesi yoluna da gidilmemiştir. Bunun nedeni, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ve aynı etkiyi yapan ilâç ve sentetiklerin kötüye kullanılmalarının yaptırım altına alınarak güçlü bir sosyal savunmanın sağlanmasıdır. Böylece, psikotrop madde olarak, uyuşturucu veya uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren bütün maddelerin, bu suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir.”

Ve son olarak bir maddenin uyuşturucu veya uyarıcı madde olup olmadığının tespitinin bilirkişilerce saptanması gerektiği Yargıtay’ın bir çok kararına konu olmuştur. Burada bilirkişi olarak adli tıp kurumu ihtisas dairesi anlaşılmalıdır.

2. Manevi Unsur

TCK madde 188/1,3 ve 7’de düzenlen tüm suç tipleri de kasten işlenen suçlardır ve taksirle işlenebilen suçlardan değillerdir. Bu üç suç tipi de olası kast veya doğrudan kast ile işlenebilir. Suçun manevi unsuru TCK madde 191’de düzenlenen kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme ve bulundurma ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçu ile kıyaslandığında önem arz etmektedir. Çünkü suçun manevi unsuruna göre hüküm kurulacak madde değişebilmektedir.

H. Suçun Özel Görünüş Halleri

Suçun özel görünüş hallerini sıralarsak;

1.Suça Teşebbüs

TCK madde 188/1 kapsamındaki uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ithal veya ihraç edilmesine teşebbüs mümkündür. Önemli olan netice ile hareketin birbirinden ayrılabilir nitelikte olmasıdır. Ancak TCK 188/3 ve 7’de düzenlenen satmak, satışa arz etmek, başkasına vermek, sevk etmek, depolamak, kabul etmek, satın almak, bulundurmak gibi eylemler sırf hareket sayılıp hareket ile birlikte netice gerçekleşeceğinden teşebbüs mümkün olmayacaktır. Ancak icra hareketlerinin bölünebildiği durumlarda yine teşebbüs mümkün olacaktır.

Ayrıca teşebbüsün mümkün olduğu durumlarda, TCK madde 36 anlamında gönüllü vazgeçme de mümkün olacaktır.

2. Suça İştirak

TCK madde 188 kapsamında düzenlenen suçlar açısından iştirak ayrıca bir önem arz etmez. Genel iştirak kuralları geçerlidir. Dolayısıyla bu suçlara her türlü iştirak mümkündür. Ancak TCK madde 188/5’ e göre “Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.” denilerek madde 188/1 ve 3 kapsamındaki suçlar bakımından iştirak eden sayısına veya amacına göre verilecek ceza arttırılacaktır.

3. İçtima

Suçların içtimai bakımından TCK madde 188’ de düzenlenen 188/1, 188/3 ve 188/7 olmak üzere toplam üç suç tipi de seçimlik hareketli suçlardandır. Failin bu suç tiplerinden herhangi birini istediği seçimlik hareketlerden biriyle veya birkaç seçimlik hareketle birlikte işlemesi durumunda dahi ortada tek bir suç vardır. Ancak failin madde 188’de yer alan üç suç tipinden birkaçını birlikte işlemesi halinde ortada birkaç suç vardır. Örnek verecek olursak 188/1’ deki suça giren ruhsata aykırı uyuşturucu imal eden birisi daha sonra madde 188/3’deki suça giren satma eylemini gerçekleştirirse bunun sonucunda iki ayrı suç oluşur. Ve fail bu iki suçtan da sorumluluğu doğar.

Ayrıca madde 188’de düzenlenen bu üç suç bakımından zincirleme suç hükümlerine başvurmak mümkündür.

4. Tekerrür

Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular, 5237 sayılı TCK’nın 58’inci maddesinde düzenlenmiştir. Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi hâlinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

Şüphelinin adli sicil kaydında sabıkası varsa ve bu sabıkanın silinme koşulları henüz oluşmamışsa, 5237 sayılı TCK’nın 58’inci maddesi uyarınca, tekerrüre esas sabıkası bulunduğu takdirde, tekerrür hâlinde hükmolunan ceza, mükerrerlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Ayrıca, mükerrer hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.

I. Görevli ve Yetkili Mahkeme

TCK madde 188 kapsamında görevli ve yetkili mahkeme, suçun işlendiği yer Ağır Ceza Mahkemeleridir.

J. Suçun Yaptırımı

TCK 188/1’in uygulanması söz konusu ise verilecek ceza, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezasıdır.
TCK 188/3’ün uygulanması söz konusu ise verilecek ceza, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezasıdır.
TCK 188/7’nin uygulanması söz konusu ise verilecek ceza sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezasıdır.
K. Suça Etki Eden Nedenler

1. Ağırlaştırıcı Nedenler

TCK madde 188/3’te düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
TCK madde 184/4-a’ya göre ise; TCK 188/1 ve 3’teki suçlarda uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması halinde ceza yarı oranında arttırılır.
TCK madde 184/4-b’ye göre ise; TCK 188/3’teki suçun; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi halinde ceza yarı oranında arttırılır.
TCK madde 188/5’e göre ise; 188/1 ve 3’ teki suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
TCK madde 188/8’e göre ise; 188/1,3 ve 7’deki suçların, tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
2. Hafifletici Nedenler

TCK madde 188/6’ya göre ise; TCK madde 188/1 ve 3’te düzenlen suçlar açısından, üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/22 md.) Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
3.Etkin Pişmanlık

TCK madde 192/1’de suçun işlendiği “resmi makamlar tarafından haber alınmadan önceki” etkin pişmanlık halini düzenlenmiştir. Buna göre, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
TCK madde 192/3’de ise suçun işlendiği “resmi makamlar tarafından haber alındıktan sonraki” etkin pişmanlık halini düzenlemiştir. Buna göre, bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
Yargıtay etkin pişmanlık konusunda failin samimi olmasını ve verdiği bilgilerin işe yarar nitelikte olmasını aramaktadır. Yargıtay 2015/17274 E. , 2016/270 K. sayılı kararında “…Sanığın uyuşturucu madde ticareti yaptığına dair aleyhine delil bulunmadığı aşamada, kendisiyle görüşen kolluk görevlilerine uyuşturucu madde ticareti yaptığını kabul edip ikametinde bulundurduğu uyuşturucu maddeleri teslim edebileceğini beyan ederek yerini göstermek suretiyle kendi suçunun ortaya çıkmasına hizmet ve yardım eden…”, sanık hakkında etkin pişmanlık hükümlerini uygulamıştır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2013/732 E. , 2014/270 K. sayılı kararında ise etkin pişmanlıktan yararlanabilme koşullarını saymıştır. Şöyle ki :

“1- Fail 5237 sayılı TCK’nun 188 ve 191. maddesinde düzenlenen suçlardan birini işlemiş olmalıdır. Diğer bir anlatımla etkin pişmanlıkta bulunan, uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi veya uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu ve uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal ve imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ruhsatsız ve ruhsata aykırı olarak imal, ithal, ihraç, ülke içinde satma, satışa arzetme, başkalarına verme, sevketme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme veya bulundurma ya da 191. maddede düzenlenen kullanmak amacıyla uyuşturucu ve uyarıcı madde satın alma, kabul etme ve bulundurma suçlarından birinin faili olmalıdır.
2- Hizmet ve yardım bizzat fail tarafından yapılmalıdır.
3- Hizmet ve yardım soruşturma ya da kovuşturma makamlarına yapılmalıdır.
4- Hizmet ve yardım, suçun resmi makamlar tarafından haber alınmasından sonra, ancak mahkemece hüküm verilmeden önce gerçekleşmelidir. 5271 sayılı CMK’nun 158. maddesinde gösterilen, bir suç hakkında soruşturma yapmakla yetkili olan adli ve idari merciler, Adalet ve İçişleri Bakanlıkları, savcılıklar, emniyet ve jandarma teşkilatı, suçları savcılıklara iletmekle yükümlü olan vali ve kaymakamlıklar, elçilikler ve konsolosluklar resmi makamlar kapsamında değerlendirilmelidir.
5- Fail kendi suçunun ya da bir başkasının suçunun ortaya çıkmasına önemli ölçüde katkı sağlamalı, bilgi aktarımı ile suçun meydana çıkmasına ya da diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım etmelidir.
6- Failin verdiği bilgiler doğru, yapılan hizmet ve yardım sonuca etkili ve yararlı olmalıdır.”

Uyuşturucu Madde Ticareti

Uyuşturucu madde ticareti gerek ulusal gerek uluslararası mevzuatta düzenlenmiştir. Uyuşturucu madde ticareti Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun 188. Maddesinde düzenlenmiştir. Uyuşturucu maddeler bireyin sağlığını etkilediği gibi toplum sağlığını da yakından etkilemektedir. Uyuşturucu madde imal ve ticaretinde korunan hukuki yarar kamunun sağlığı ve güvenliğidir. Bu suçun faili herkes olabilir, özgü suç değildir. Bu suçlar kasten işlenen suçlardandır. Özel olarak taksirli hali kanunda düzenlenmediği için taksirle işlenemez.

Peki uyuşturucu madde deyince ne anlıyoruz? Mevzuatta uyuşturucu maddeye ilişkin belirli bir tanım mevcut değildir. Uyuşturucu maddeler belli niteliklere göre sınıflandırılmıştır. Tercih edilen sınıflandırmalardan birisi şu şekildedir:

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu ve Cezaları - TCK 188 7
Doğal Nitelikli Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler:

Afyon, Morfin, Eroin, Esrar, Kokain, Crack, Marihuana

Sentetik Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler:

Depresantlar(Yatıştırıcılar),Hallüsinojenler(Hayal Gördürücüler),Simulantlar(Uyarıcılar),Uçucu veya Çözücü Maddeler

Yargıtay ele geçirilen maddenin uyuşturucu veya uyarıcı madde olup olmadığının bilirkişi raporlarına dayandırılması gerektiğini belirtmiştir. Failin uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kişisel kullanım için mi yoksa ticari amaçla mı bulundurduğu önem arz etmektedir.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç etmek fiilleri TCK madde 188/1’ de düzenlenen suça vücut verir. Bu fiillerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ticari amaçla yapılması gerekmektedir. Kişisel kullanım için gerçekleştirilen fiiller bu suça vücut vermeyecektir.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satmak, satışa arz etmek, başkalarına vermek, sevk etmek, nakletmek, depolamak, satın almak, kabul etmek, bulundurmak fiilleri TCK madde 188/3’ de düzenlenen suça vücut verir.

Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal etmek, imal etmek, satmak, satın almak, sevk etmek, nakletmek, depolamak veya ihraç etmek fiilleri TCK madde 188/7’ de düzenlenen suça vücut verir.

TCK madde 188/7’de düzenlenen suç tipinde uyuşturucu veya uyarıcı madde değil uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithali veya imali resmi makamların iznine tabi olan madde suçun konusudur.

Üç fıkrada düzenlenen suç da seçimlik hareketli suçlardandır. Fail, fiillerden birkaçını işlese bile tek bir cezaya hükmolunur. Farklı fıkralardaki suçlar işlendiğinde ayrı ayrı cezalandırılır.

TCK madde 188’de düzenlenen suçlarda görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme Ceza Muhakemesi Kanunu madde 12’ye göre “suçun işlendiği yer mahkemesidir.”

Uyuşturucu Ticareti Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” başlıklı 188. Maddesinde düzenlenmektedir.

Kanunda, uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu teşkil edecek fiilin nasıl gerçekleştirileceği konusunda bir tanımlama yapılmadığından uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu serbest hareketli bir suçtur. Dolayısıyla suçun oluşması için imal, ithal veya ihraç etme eylemlerinden birinin gerçekleşmesi yeterlidir.

Uyuşturucu madde ticareti suçunda yakalanan uyuşturucu maddenin miktarı önem arz etmektedir. Sanığın kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda uyuşturucu madde bulundurması halinde uyuşturucu maddeyi ticari amaçla bulundurduğu kabul edilmektedir. Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine göre değişiklik göstermektedir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçunda cezalar ise suç teşkil eden eylemin şekline göre değişiklik göstermektedir;

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri, imal, ithal veya ihraç 20-30 yıl süreli hapis ve 2.000-20.000 gün karşılığı adlî para cezası,
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri, satan, başkalarına veren, depolayan, satın alan veya bulunduran kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1.000- 20.000 gün karşılığı adlî para cezası,
ile cezalandırılır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu, TCK’nın etkin pişmanlık hükümlerinin uygulandığı suçlardandır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçunda etkinlik pişmanlık hükümleri, ilgililerin suçtan haberdar olmasından önce ve sonrası olmak üzere, 2 şekilde ele alınabilir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu işlemiş kişi, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri ilgililere haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz. İlgililerce, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından haberdar olunduktan sonra, gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza belli oranlarda indirilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte veya örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi ise nitelikli hal teşkil edeceğinden ceza belli oranlarda arttırılır.

Metamfetamin Cezası

Metamfetamin toplum içerisinde kısaca MET olarak da bilinen kristal, tuz görünümlü tamamen sentetik – kimyasal olan uyuşturucu bir maddedir. Oldukça bağımlılık yaratan bir yapıya sahiptir. Kullanıcılar üzerinde 6 ile 24 saat arasında etkili olabilmektedir. Hitler Almanya’sının 2. Dünya Savaşı sırasında askerleri cesaretlendirmek için askerler üzerinde kullandığı bilinmektedir. Ülkemizde ilk kez 2009 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele ekiplerince İstanbul’da yakalanmıştır.

Metamfetamin cezası , metamfetamin kullanımı halinde kişilere TCK 191 maddesi çerçevesinde işlem yapılacaktır.

Metamfetamin maddesi sentetik kannabinoid türü bir uyuşturucu madde olduğu için uyuşturucu madde ticareti suçunun işlenmesi halinde TCK 188/4 maddesinin uygulanması gerekecektir. Bu durumda ceza suçun basit haline göre ½ oranında arttırılacak ve verilecek cezanın alt sınırı 12 yıl olacaktır.

Uyuşturucu Cezaları Kaç Yıl

İthal veya imali resmi makam iznine bağlı, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ancak uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmayan maddeyi, satan, satın alan, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, 8 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1.000-20.000 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.

Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.

TCK madde 188/4,5,8’de cezayı artıran nedenler sayılmıştır.

a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması,

Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

TCK madde 189’a göre “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarının bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.”

Ayrıca bu suçta TCK madde 192’ ye göre etkin pişmanlık hükümleri uygulanır. Bu hükme göre;

“Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.

Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.

Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz. Bu durumda kamu görevlileri ile sağlık mesleği mensuplarının 279’uncu ve 280’inci maddeler uyarınca suçu bildirme yükümlülüğü doğmaz.”

Sanığın etkin pişmanlık konusunda samimi olup olmadığı ve verdiği bilgilerin işe yarar olup olmadığı konusu dikkatle değerlendirilmelidir.

TCK 188/1 Maddesi

İmal etmek: Hammaddenin işlenerek, hammaddeden ayrılacak nitelikte uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ortaya çıkarılmasına denir.
İthal Etmek: 1961 tarihli Uyuşturucu Maddelere Dair Tek Sözleşmesi m.1’ de “uyuşturucu maddelerin bir ülkeden başka ülkeye veya aynı ülkenin bir bölgesinden başka bölgesine nakledilmesi” şeklinde açıklanmıştır.
İhraç Etmek: Ülke sınırlarından başka bir ülkeye uyuşturucu veya uyarıcı madde nakledilmesine denir.
TCK 188/2 Maddesi

Başka ülkede yargılama yapılması aynı suçtan dolayı Türkiye’de de yargılama yapılmasına engel değildir. Ancak bu yargılama sonucunda verilen cezadan, daha önce yargılama yapılan ülkede verilen cezanın infaz edilen kısmı mahsup edilir.

TCK 188/3 Maddesi

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.

Satmak: Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bedel karşılığında karşı tarafa devretmek.
Satışa Arz Etmek: Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bedeli konusunda anlaşılıp malı devretmeden önceki aşamaya denir.
Başkasına Vermek: Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bedel karşılığı olmaksızın karşı tarafa devretmek.
Sevk Etmek: Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bir yerden başka yere yönlendiren kişi.
Nakletmek: Uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bir yerden başka yere götürmek, teslim etmek.
Sevk etmek ve nakletmek fiillerinin ülke içerisinde gerçekleşmiş olması gerekmektedir aksi halde bu fiil m.188/1’ deki suça vücut verir.

Depolamak: Kişinin doğrudan hakimiyet kuramayacağı miktarda uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bir yerde saklamasıdır.
Satın Almak: Uyuşturucu ve uyarıcı madde satın alma, belli bir bedel karşılığında uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kendi hakimiyet alanına dahil etmesine denir.
Kabul Etmek: Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi bedel karşılığı olmaksızın kendi hakimiyet alanına dahil etmesine denir.
Bulundurma: Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi hakimiyet alanında bulundurma ve istediği zaman doğrudan tasarrufta bulunabilme imkanına sahip olmasına denir.
TCK 188/4 Maddesi

(Değişik: 27/3/2015-6638/11 md.) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması,

b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.

TCK 188/5 Maddesi

(Değişik: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

Suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı düzenlenmiştir. Bu suçun bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılır. Maddede örgüt faaliyeti çerçevesinde derken ne kast edilmektedir? Örgütten bahsedebilmek için birtakım şartların bir arada bulunması gerekir. Üye sayısı en az üç kişi olmalı, üyeler arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmalı, suç işleme amacı bulunmalı, örgütsel faaliyet sürekli olmalı ve örgüt amaçlanan suçları işlemeye elverişli olmalı.

TCK 188/6 Maddesi

Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/22 md.) Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.

Bu maddede üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan maddeler bakımından bu suçun işlenmesi halinde verilecek cezanın yarısına kadar indirilebileceği düzenlenmiştir. Kanun koyucu burada yasadışı üretilen maddelere nazaran izne tabi üretilen maddelerin ticaretinin kamuya daha az zararlı olacağını düşünerek bu durumu hafifletici neden olarak düzenlemiştir.

TCK 188/7 Maddesi

Bu fıkrada düzenlenen fiiller m. 188/3’ te düzenlenen fiillerle aynıdır ancak suçun konusu bakımından fark vardır. Bu fıkrada uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan veya imali resmi makamların iznine tabi olan madde suçun konusunu oluşturmaktadır.

TCK 188/8 Maddesi

Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hasta bakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Bu fıkrada belirtilen kişiler yukarıdaki fıkralarda düzenlenen suçları diğer kimselere göre daha kolay işleme potansiyeline sahiplerdir. Bu nedenle bu fıkrada belirtilen kişilerin bu suçları işlemesi durumu ağırlaştırıcı neden sayılmıştır.

TCK 188 Nedir ?

TCK 188 maddesinde düzenlenmiş olan halk arasında uyuşturucu satma suçu olarak da bilinen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçudur.

Uyuşturucu Madde Satmanın Cezası Nedir ?

Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmayan maddeyi, satan, satın alan, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, 8 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1.000-20.000 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu Cezaları Kaç Yıl ?

Uyuşturucu cezaları 8 yıldan az olmamak üzeredir.

Av. Mesut YILDIRIM