Lisans Sözleşmesinin Feshinin Hükümsüzlüğü
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
E. 2007/11-673 K. 2007/760
T. 24.10.2007
• FESHİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ ( Lisans Sözleşmesinin Feshinin Hükümsüzlüğünün Tespiti - Ortada Varlığından Söz Edilebilecek Bir Direnme Hükmü Bulunmayıp Bozma Kararından Esinlenerek Kurulmuş Yeni Bir Hüküm Bulunduğu )
• LİSANS SÖZLEŞMESİNİN FESHİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN TESPİTİ ( Ortada Varlığından Söz Edilebilecek Bir Direnme Hükmü Bulunmayıp Bozma Kararından Esinlenerek Kurulmuş Yeni Bir Hüküm Bulunduğu )
• YENİ HÜKÜM ( Kurulan Yeni Hükme İlişkin Davacı-Karşı Davalı Vekili ve Fer'i Müdahil Vekilinin Temyiz İtirazlarının Özel Dairece İncelenmesi Gerektiği - Feshin Hükümsüzlüğü ve Haksız Rekabet Davası )
ÖZET : Dava; taraflar arasında aktedilen lisans sözleşmesinin feshinin hükümsüzlüğünün tespiti istemidir. Ortada varlığından söz edilebilecek bir direnme hükmü bulunmayıp, yerel mahkemece bozma kararından esinlenerek kurulmuş yeni bir hüküm bulunmaktadır. O halde kurulan yeni hükme ilişkin davacı-karşı davalı vekili ve fer'i müdahil vekilinin temyiz itirazlarının Özel Dairece incelenmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki "feshin hükümsüzlüğü, haksız rekabet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 2.Fikri Sinai Haklar Hukuk Mahkemesince asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne dair verilen 10.2.2005 gün ve 2004/928-32 sayılı kararın incelenmesi davacı ve fer'i müdahil vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 9.5.2006 gün ve 5245-5425 sayılı ilamı ile;
( ... Davacı vekili, müvekkilinin temettü hariç ortaklık haklarına, yönetimine ve denetimine TMSF.nun el koyduğunu, müvekkili ile davalılardan Marie Clarie Album SA. arasında, dava dışı İnci Aksoy'un imtiyaz hakkı sahibi olduğu tescilli "MARİE CLAİRE" ve "MARİE CLAİRE MOSİON" dergileri için lisans sözleşmeleri olduğunu ve bu sözleşmelerin yenilenerek devam ettiğini, müvekkilinin Fon'a devri sonrasında davalılardan Marie Claire Album SA'nın sözleşmeleri kötüniyetli olarak feshettiğini, Fon'a devredildikten sonra, müvekkilinin önceden belirlenen hedeflerden sapmadığı gibi, reklam geliri ve satışının arttığını, sözleşmelerin üçer yıl ara ile yenilenmesi ve marka sahibi ile müvekkilinin eski yönetim kurulu başkanının E-Mail vasıtasıyla görüşmesi sonucunda sözleşmenin 31.12.2006 tarihine kadar geçerli olduğunu, diğer davalılar Turgay Ciner ve Hatice Fatoş Yalın'ın davaya konu marka kullanımına ilişkin lisansı almak için çalışma yaptıklarını ileri sürerek, lisans sözleşmesinin feshinin hükümsüzlüğünü, feshin haksız ve kötüniyetle yapıldığının tespitini ve dergilerin basım ve yayımının müvekkiline ait olduğuna karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan Marie Claire Album SA vekili; müvekkilinin "MARİE CLAIRE" ve "MARİE CLAİRE MOSİON" markalarının maliki olduğunu, davacı ile 16.12.1993 tarihinde "MARİE CLAİRE" 22.12.1997 tarihinde "MARİE CLAİRE MOSİON" dergileri için lisans sözleşmeleri imzalandığını, sözleşme uyarınca müvekkiline tanınmış olan fesih hakkının kullanıldığını, kötüniyetlerinin olmadığını savunarak, davanın reddini istemiş, karşı davayla; karşı davalının hukuka uygun gerçekleşen feshe rağmen, müvekkilinin "MARİE CLAİRE" ve "MARİE CLAİRE MOSİON" dergilerini yayımlayarak piyasaya sürdüğünü, bu eylemin sözleşme hükümlerine aykırı olduğu gibi, karşı davalının eylemiyle 556 sayılı Markaların Korunması Hakkındaki KHK'nin 9 uncu ve 61 nci maddesinde düzenlenen şartların oluştuğunu ileri sürerek, karşı davalının eyleminin marka hakkına tecavüz ile haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesine, karşı davalıca Ocak ayına ilişkin olarak piyasaya sürülen derginin toplatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Diğer davalılar vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davaya konu markaların tescilli olduğu, davalı Marie Claire Album SA'nın sözleşme hükümleri çerçevesinde sözleşmeleri feshettiği gerekçesiyle asıl davanın reddine, karşı davaya ilişkin olarak ise; sözleşmenin feshedilmesi ile karşı davalının dergilerin yayımı ve dağıtımını durdurması gerekirken durdurmadığı, karşı davalının karşı davacının tescili markalarını kullanmak suretiyle haksız rekabette bulunduğu gerekçesiyle, karşı davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ile fer'i müdahil TMSF vekili temyiz etmiştir.
1- Dosya içindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı ve fer'i müdahil vekilinin aşağıdaki bendin dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Asıl dava, lisans sözleşmesinin feshinin hükümsüzlüğünün tespiti, karşı dava ise, marka hakkına tecavüz ile haksız rekabet oluşturduğunun tespiti, haksız rekabet ve tecavüzün önlenmesi ve asıl davacı karşı davalının piyasaya sürdüğü derginin toplatılması istemine ilişkindir.
5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 31/2 ve 5187 sayılı Basın Kanununun 9/2 nci maddeleri, bu kanunların yürürlük tarihinde 5680 sayılı Basın Kanunu gereğince mevkute neşredenlerin 556 sayılı Markaların Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname hükümleri gereği mevkute neşretmekten alıkonamazlar hükmünü düzenlemiştir.
Somut olayda, mahkemece, asıl davacı karşı davalı tarafından çıkartılan Marie Claire ve Marie Claire Mosion isimli dergilerinin toplatılmasına ve basım yayım ve dağıtımının durdurulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda, mahkemece, yukarıda anılan Basın Kanunu ve Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun hükümleri çerçevesinde değerlendirme yapılarak, sonucuna göre karar vermek gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır... ),
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava; taraflar arasında aktedilen lisans sözleşmesinin feshinin hükümsüzlüğünün tespiti, karşı dava ise; tescilli markaya tecavüz edilmek suretiyle yapılan haksız rekabetin men'i, dergilerin toplatılması, basın yayın ve dağıtımının durdurulması istemine ilişkindir.
Mahkemece, asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne karar verilmiştir.
Özel Dairece, sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, sadece mahkeme kararında 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsünün Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 31/2 ve 5187 sayılı Basın Kanununun 9/2 maddelerindeki hükmün değerlendirilmediği açıklanarak, bu hükümler çerçevesinde değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
Yerel mahkemece direnme hükmü kurulurken mezkur kanun hükümleri bozma ilamında istenen şekilde değerlendirilmiş, ancak yine ilk hüküm yönünde karar verilmiştir.
Hal böyle olunca ortada varlığından söz edilebilecek bir direnme hükmü bulunmayıp, yerel mahkemece bozma kararından esinlenerek kurulmuş yeni bir hüküm bulunmaktadır. O halde kurulan yeni hükme ilişkin davacı-karşı davalı vekili ve fer'i müdahil vekilinin temyiz itirazlarının Özel Dairece incelenmesi gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle kurulan yeni hükmü yönelik olarak davacı-karşı davalı vekili ve fer'i müdahil vekilince yapılan temyiz başvurusunun değerlendirilmesi için dosyanın Yargıtay 11.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 24.10.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.
Av. Mesut YILDIRIM
